Адыгабзэм иухъумакIу Адыгабзэм иухъумакIу » Адыгея - Новости, события, комментарии, факты

» » Адыгабзэм иухъумакIу Адыгабзэм иухъумакIу
Адыгабзэм иухъумакIу Адыгабзэм иухъумакIу 08:56 Пятница 0 523
11-10-2019, 08:56
Адыгея 523 0

Адыгабзэм иухъумакIу Адыгабзэм иухъумакIу


НыбжьыкIэ-театральнэ купэу «Щыгъыжъыер» зэхэзыщагъэу, непэ ащ ипащэу Биданэкъо Мариет къэралыгъо тынэу къыфагъэшъошагъэр мы мафэхэм АР-м и ЛIышъхьэу КъумпIыл Мурат къыритыжьыгъ, къыфэгушIуагъ. Адыгабзэмрэ литературэмрэ ямэхьанэ зыкъегъэIэтыгъэным ыкIи къэухъумэгъэнхэм, театральнэ искусствэм хэхъоныгъэхэр ышIынхэм иIахьышхо зэрэхэлъыр ЛIышъхьэм къыхигъэщыгъ, иIофшIэн осэшхо къыфишIыгъ.


Адыгабзэм иухъумакIу Адыгабзэм иухъумакIу
ЦIыфыбэ Мариет къыфэгу­шIуагъ, къылэжьыгъэу къэралыгъо тыныр къыфагъэшъошагъэу алъытагъ.

Адыгэ Республикэм инароднэ, Урысые Феде­рацием изаслуженнэ артисткэу Биданэ­къо-Уджыхъу Мариет иIофшIэпIэ шъхьаIэу театрэм нэмыкIэу чIыпIэ зэфэшъхьафхэм лъэпкъ Iофым ехьылIагъэу общественнэ IофшIэнышхо егъэцакIэ.

Мариет уIукIэу гущыIэгъу зыпшIыкIэ, гухахъо хэогъуатэ. Ар пшъыгъэу, ыгу кIодыгъэу плъэгъущтэп, орэтеатрэ Iоф, орэобщественнэ IофшIэн — зыпылъым шIошъхъуныгъэшхо фы­­риIэу игугъу къышIыщт. Шъып­къэ, «мыр сэшIэ, мыщ сыпылъ» ыIоу ышъхьэ къыщытхъужьыщтэп, «сэ бэмэ сахэ­хьагъ, слъэгъугъэр бэшъ» ыIозэ къэбар къыпфиIотэщтэп, зы­гъэ­гумэкIырэ Iофыр зымыгъэ­хъу­рэм е зилажьэм лъыхъоу щытэп, ежь а Iофыгъор зэрэзэшIуихыщтым мыпшъыжьэу пылъыщт. Загъорэ зэрэлъэпкъэу янэу Тхьэм ыгъэнэфагъэм фэдэу уеплъы. А образыр Мариет епэсыгъэныр зэпхыгъэр Къуекъо Налбый ирассказэу «Абдзахэмэ ян» зыфиIорэр арэу къысшIошIы. Мариет ным иобразэу сценэм къыщишIыгъэр бэдэд. Ахэм ахэтых драматическэ образхэри, нахь щхэн рольхэри. Апэрэхэри ятIо­нэрэхэри актрисэм дэгъу дэдэу къешIых.

Ау Мариет театрэ закъоп зыщылажьэрэр. Ащ илъэсыбэ хъугъэу Адыгэ телевидением зэхищэхэрэ къэтынхэу адыга­бзэм, тарихъым, нарт эпосым, культурэм афэгъэхьыгъэхэм адэ­лажьэ, театральнэ искусст­вэм и Академиеу Москва дэтым икъутамэу Мыекъуапэ Iоф щызышIагъэм адыгабзэр сценэм зэрэщыбгъэфедэщтыр студентхэм щаригъэшIагъ, Адыгэ къэралыгъо университетым Адыгэ филологиемрэ культурэмрэкIэ ифакультет, искусствэхэм яколледж Iоф ащишIагъ. «Си ­адыгабз» зыфиIорэ театрали­зованнэ музыкальнэ-литера­турнэ программэу ащ зэхи­гъэуцуагъэр тилъэпкъэгъухэр зыщыпсэухэрэ Тыркуем икъэлэ пчъагъэхэм къащагъэлъэгъуагъ. Программэм еплъырэм щымыгъупшэжьэу, гум нэсэу Мариет ыгъэпсыгъ, ежь гукIочIэшхо зэриIэр, иныдэлъфыбзэкIэ ишIу­лъэгъуныгъэ ащ къыхэщыгъ. Мариет илъэсыбэм къыкIоцI ныдэлъфыбзэм икъэухъумэнкIэ, ащ хэхъоныгъэ егъэшIы­гъэнымкIэ Iофэу ышIагъэр кIэлэцIыкIу коллективэу «Щыгъы­жъыем» щызэрихьылIэжьыгъэу плъытэн плъэкIыщт.

Биданэкъо Мариет мы ма­фэхэм тыIукIагъ, тигуапэу ты­фэгушIуагъ. ТизэдэгущыIэгъу «Щыгъыжъыем» фэгъэхьыгъагъ.

— Тхьаегъэпсэу сиIофшIагъэ уасэ къыфэзышIыгъэу, Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэу Къум­пIыл Мурат. Щытхъу сылъыхъоу арэп, ау уиIофшIагъэ гу къы­лъатэным, ащ уасэ къыфашIыным мэхьанэшхо иI. Сыкъэзыгъэлъэгъуагъэу Адыгэ хасэм лъэшэу сызэрэфэразэр къасIомэ сшIоигъу, джыри скIуачIэ къехьыфэ нахь дэгъоу сылэ­жьэщт.

Сэ сыкIэлэегъаджэп, ау бзэм сызыдэлажьэрэр илъэс 35-м ехъугъ. Лъэпкъ факультетым илъэс 20 фэдизрэ Iоф щысшIагъ, искусствэхэм яколледж илъэситфырэ сыщылэжьагъ, ­Адыгэ республикэ гимназием сырагъэблагъэу, литературэ зэIукIэгъухэм сахэлажьэу бэрэ къыхэкIыгъ. Тыдэ сыкIуагъэми, сиIофшIэн зыфэгъэхьыгъагъэр адыгабзэр ары, ащ хэхъоныгъэ ышIыным сыпылъыгъ. «Щыгъы­жъыем» фэгъэхьыгъэу къэпIон хъумэ, мы Iофым сыфэзгъэчэфыгъэхэр IэкIыбым къикIыжьыгъэхэ тиадыгэ кIалэхэр арых. Ахэр мылъкукIи гущыIэкIи IэпыIэгъу къысфэхъугъэх.

ЫпшъэкIэ къызэрэщысIуагъэу, сэ сыкIэлэегъаджэп, Iоф зыдасшIэхэрэ кIэлэцIыкIухэм тхэкIэ-еджакIэ язгъашIэрэп, ащ фэдэ пшъэрылъи зыфэсшIы­жьырэп, сэ бзэр сэгъэлажьэ. Театральнэ шъуашэм илъэу кIэ­лэцIыкIухэм Iоф адэсэшIэ. Нартмэ якъэбархэр тхыгъэ щы­мыIэу IорIуатэу зэрэзэрагъа­шIэщтыгъэм фэдэу тэри бзэр къэтэIуатэ.

Илъэс 11 хъугъэ «Щыгъы­жъыер» зыщыIэр. А уахътэм къыкIоцI кIэлэцIыкIухэу адыгабзэ къызыгурымыIохэрэм ар ягъэшIэгъэнымкIэ къулайныгъэу щыIэхэм тяусагъ, къэдгъотыгъэх.

— Мариет, сабыйхэм янахьыбэ дэдэм адыга­бзэр ашIэрэп, ахэм сыдэущтэу адыгабзэкIэ сценкэ адэбгъэуцущта?

— Ары, кIэлэцIыкIухэм адыга­бзэр аIулъэп, ар лъэшэу сыгу къео, илъэс къэс ныдэлъфыбзэр къызыгурыIоу къакIорэр нахь макIэ мэхъу. Ау егъэджэкIэ амал къэсыугупшысыгъ. Сценкэр зэхьылIагъэр урысы­бзэкIэ къагурысэгъаIо, шъхьадж ироль елъытыгъэу игерой игущыIэхэм къарыкIырэр къафэ­сэIуатэ. ЕтIанэ ар адыгабзэм илъэу къэдгъэлъэгъоным Iоф дэтэшIэ. Ар Iоф къызэрыкIоп, ау адыгабзэр зэрамышIэрэм сабыйхэр темыукIытыхьанхэми сынаIэ тет. Ежьхэри зэкIэри зэфэдэхэшъ, мытэрэзэу зыгорэ къаIуагъэми, зэдэхьащхыжьых нахь, зыгорэ кIэнэ­кIалъэ ашIырэп.

Сабыйхэм екIолIакIэ къа­фэбгъотыным мэхьанэшхо иI. Пшъэшъэжъыем нысхъапэр икIас, ащ щыгъынэу щыгъхэм ацIэ, нысхъапэм итеплъэ къа­Iотэныр агу рехьы. Ащ тетэу адыгэ гущыIэ пчъагъэ ябгъэшIэн плъэкIыщт пшъэшъэжъыем шIу ылъэгъурэ нысхъапэмкIэ. Шъэо­жъыехэм машинэхэр якIасэх, арышъ, сабый пэпчъ зыфэ­щагъэр къыдэтлъытэзэ Iоф дэ­тэшIэ.

Непэ «Щыгъыжъыем» илъэсихым къыщегъэжьагъэу 13-м нэс зыныбжь кIэлэцIыкIухэр къэкIох. Ахэм аныбжь елъытыгъэу амышIэрэ ныдэлъфыбзэмкIэ сценкэ цIыкIу адэбгъэуцуныр, орэд къябгъэIоныр Iоф псынкIэу щымытми, тигуапэу са­быйхэм Iоф адэтэшIэ.

— «Щыгъыжъыем» чылэхэр къыкIухьанхэм ыпэкIэ зэхэщэн IофшIэн ищыкIагъ. АщкIэ хэта IэпыIэгъу къышъуфэ­хъурэр?

— КультурэмкIэ министерст­вэм зыфэдгъазэу мэхъу тызэ­рэкIощт автобусыр къытитынэу. Гъэсэныгъэмрэ шIэны­гъэмрэкIэ министерствэр зэхэщэн IофхэмкIэ IэпыIэгъу къытфэхъушъ, лъэшэу тафэраз.

— Тхьауегъэпсэу.

Сихъу Гощнагъу.



Источник: Газета Адыгэ Макъ


Оставить комментарий

    • bowtiesmilelaughingblushsmileyrelaxedsmirk
      heart_eyeskissing_heartkissing_closed_eyesflushedrelievedsatisfiedgrin
      winkstuck_out_tongue_winking_eyestuck_out_tongue_closed_eyesgrinningkissingstuck_out_tonguesleeping
      worriedfrowninganguishedopen_mouthgrimacingconfusedhushed
      expressionlessunamusedsweat_smilesweatdisappointed_relievedwearypensive
      disappointedconfoundedfearfulcold_sweatperseverecrysob
      joyastonishedscreamtired_faceangryragetriumph
      sleepyyummasksunglassesdizzy_faceimpsmiling_imp
      neutral_faceno_mouthinnocent
Кликните на изображение чтобы обновить код, если он неразборчив