Абрэдж Альмир
Iуарэхыжь, ащ фэдэхэр арэмыгъэуцух!
Урыс-Кавказ заом илъэхъан пачъыхьэм идзэ хэтхэу тичIыгу машIом зыкъыщезыгъэIэтыщтыгъэхэм, къуаджэхэр зыгъэстыщтыгъэхэм, мамыр цIыфхэр языгъэукIыщтыгъэхэм ащыщэу, дзэшхом ипащэу Михаил Романовым исаугъэт Мыекъопэ районым щагъэуцугъ. Ащ еплъыкIэу фыряIэр зэдгъашIэ тшIоигъоу тхакIохэм, общественнэ IофышIэхэм, кIэлэегъаджэхэм, культурэм, спортым, Iоф ащызышIэрэмэ гущыIэгъу тафэхъугъ.
Абрэдж Альмир - АР-м и Лъэпкъ музей илъэсыбэрэ идиректорыгъ, Темыр Кавказым щызэлъашIэрэ тарихълэжь
- Саугъэтыр зыгъэуцугъэхэм икIэрыкIэу лъэпкъхэр зэщахъохэ ашIоигъу. Къэзэкъхэм, чыристан диным пылъхэм, чIыпIэ пащэхэм амышIэу щытэп Михаил Романовыр зыфэдагъэр. Урыс-Кавказ заор аухы зэхъум дзэм М. Романовыр ипэщагъ. Урысыем икъэухъумэн фэзэуагъэу, лIыгъэ зэрихьэзэ тишъолъыр ис цIыфмэ шIукIэ агу къинэжьыгъэмэ ащыщэп. Щытхъур аллее къызыфызэIуахырэ дзэкIолIхэм ахэплъытэ хъущтэп.
Лъыр тичIыгу щызыгъэчъагъэм, тилъэпкъэгъухэр япсэупIэ ифыгъэнхэм пае сабыйхэм, нэжъ-Iужъхэм ашъхьамысыщтыгъэм саугъэт непэ фагъэуцу зыхъукIэ, пачъыхьэм политикэ шIоеу зэрихьэщтыгъэм дырагъаштэу плъытэ хъущт.
Поселкэу Победэм чыристан динлэжьыпIэ зэрэщагъэуцугъагъэм ехьылIэгъэ тхылъэу я ХIХ-рэ лIэшIэгъум къыхаутыгъагъэм тыщыгъуаз. Лъэпсэич заоу адыгэмэ арашIылIагъэм къыхагъэщыщтыгъ мыщ фэдэ гупшысэ: чыристан диным пэшIуекIорэ быслъымэнхэр дунаим тырагъэкIодыкIыпэн ямурадыгъ. Ащ фэдэ лъыгъачъэм хэлажьэхэзэ Урыс-Кавказ заом текIоныгъэр къыщыдэзыхыгъэхэм ацIэхэр тарихъым хамыгъэкIокIэным ехьылIэгъэ Iофыгъохэр зэрахьэщтыгъэх. Быслъымэнхэм (адыгэхэм) заокIэ зэратекIуагъэхэр къыхагъэщызэ, чыристан диным итамыгъэ агъэшIэтызэ агъэуцущтыгъ. Арышъ, заор зы лъэпкъ горэм пэшIуекIоу щытыгъэ къодыеп, чыристан диныр зылэжьырэмэ япыйхэм апэшIуекIоу щытыгъ.
ЛъэпсэгъэкIод заом политикэм изакъоп хэлъыгъэр, диныри къыщаIэтыщтыгъ. Лъэпкъыр дунаим тырагъэкIодыкIыным зэрэпылъыгъэхэр ащ къыхэхъожьы. Михаил Романовым исаугъэт зэрагъэуцугъэр нахьыпэкIэ лъыр зыгъэчъагъэмэ афагъэуцущтыгъэмэ япхыгъэу сэлъытэ. Генералхэу адыгэмэ апэшIуекIохэзэ жъалымыгъэшхо зезыхьэщтыгъэмэ щытхъур афаIуатэщтыгъ. Лъыр тичIыгу зэрэщагъэчъагъэр щытхъоу Урысыем идзэмэ афалъэгъущтыгъэмэ, щытхъу зыхэмылъыр сыда?
Ахэр зызэфэпхьысыжьхэкIэ къыбгурыIорэп Урыс-Кавказ заор заухыгъэр зыщыхэдгъэунэфыкIырэ мафэм чыристан диныр зылэжьыхэрэр тизэхахьэмэ ахэлэжьэнхэу зэрэхъурэр. Ахэр Мыекъуапэ щыкIорэ зэIукIэхэм къащыгущыIэхэ зыхъукIэ Урыс-Кавказ заом хэкIодагъэмэ агу ягъоу къаIозэ, лъыр зыгъэчъагъэмэ саугъэтхэр афагъэуцух. АР-мрэ Краснодар краимрэ ащыпсэурэ быслъымэнхэм я Муфтий иеплъыкIи шъхьэихыгъэу къыIонэу сыфай. Общественностым унашъо ыштэнышъ, Михаил Романовым исаугъэт Iуахыжьын фае, тапэкIи ащ фэдэ саугъэтхэр арамыгъэцух, лъэпкъхэри зэщарэмыхъох.
ШIэныгъэлэжьхэу Шэуджэн Эмилие, КIыргъ Асхьад, Хъоткъо Самир, ЦуукI Налбый, нэмыкIхэми къатхыгъэ тхылъхэм, янаучнэ IофшIагъэмэ уяджэ зыхъукIэ, Урыс-Кавказ заор нэгум къыкIагъэуцорэ къодыеп. Ащ фэдэ заохэр къырамыгъэжьэнхэм, мамырэу тыщыIэным цIыфхэр фапIух.
ЕмтIылъ Юсыф
ТарихъымкIэ кIэлэегъаджэу ЕмтIылъ Юсыф ащ фэдэ саугъэтхэм гукIи псэкIи тапэшIуекIон фаеу елъытэ
КIэлэеджакIомэ тарихъым ехьылIэгъэ урокхэр къафиIуатэхэ зыхъукIэ тичIыгу къэзыухъумагъэхэр, лIыхъужъхэр щысэу арегъэлъэгъух. Михаил Романовым сыдэущтэу кIэлэегъаджэр къыщытхъущта?
Хъуажъ Мэджыд
РСФСР-м изаслуженнэ тренерэу Хъуажъ Мэджыдэ спортым лъэпкъхэр зэрэзэфищэхэрэм къытегущыIагъ, Михаил Романовыр лIыхъужъэу къэзыгъэлъагъо зышIоигъомэ Тыгъужъыкъо Къызбэч, Занэкъо Сэфэрбый афэдэхэм саугъэт афагъэуцуныр нахь тэрэзкIэ елъытэ.
ХьакIэгъогъу Къэсэй
Урысыем искусствэхэмкIэ изаслуженнэ IофышIэшхоу ХьакIэгъогъу Къэсэй занкIэу къытиIуагъэм тапэкIи тыкъытегущыIэщт. Михаил Романовым саугъэтыр фэзыгъэуцугъэхэр, Iофым кIэщакIо фэхъугъэхэр бгъэпшынэнхэ, саугъэтыр Iуахыжьынышъ, цIыфхэм бырсыр къахэзылъхьагъэмэ ацIэхэр къэтхыгъэнхэ фаеу елъытэ.
Хьэпэе Арамбый
Республикэ общественнэ движениеу "Адыгэ Хасэм" итхьаматэу Хьэпэе Арамбый саугъэтыр зэрагъэуцугъэм икъэбар зызэхехым зэIукIэу зэхищагъэм щытегущыIагъэх. ЛIэшIэгъу зэфэшъхьафхэм Адыгэ чIыгур къэзыухъумагъэмэ саугъэт Мыекъуапэ джыри ащыфагъэуцугъэп - ащ Адыгэ Хасэр дэлажьэ. Лъэпкъхэр зэщызыхъорэмэ Адыгэ Хасэр ащыщэп. М. Романовым исаугъэт фэдэхэр тичIыгу щамыгъэуцунхэм, мамырныгъэр гъэпытэгъэным Адыгэ Хасэр пылъыгъ, тапэкIи пылъыщт.
ЕмтIылъ Нурбый.
Урысыем ижурналистмэ я Союз хэт