Tifliste Çerkes Soykırımı Sorunu Yeniden Gündemde

Yeni yıla kadar bu konuda müzakere yapılmak üzere parlamento çalışmaları da yürütülüyor. Eğer karar alınırsa ‘Çerkes Sorunu’ uluslararası bir mahiyet kazanacak ve belki de 2014 Olimpiyat Oyunları ile ilgili olarak Rus yetkililerin çabalarına da gölge düşürebilir.

‘Haber Zamanı’ nın bildirdiğine göre; Bugün Tiflis’te Çerkes Sorunu üzerine Uluslararası Akademik Konferans açılıyor.

Benzer niteliklerde, Mart ayında gerçekleştirilen konferans sonucunda, oldukça katı bir şekilde, bu sorun, Rusya İmparatorluğunun XIX. yüzyılın ikinci yarısında Çerkes Soykırımı yaptığının uluslararası arenada tanınmasının zorunlu olduğu şeklinde sunuldu.

Forumun organizatörlüğünü yürüten İli Çavçavadze Üniversitesi ve Uluslararası Kafkas Araştırmaları Okulu yetkilileri bu faaliyetin akademik niteliklere haiz olduğunun altını çizmelerine rağmen inisiyatifi eline alan grup Gürcistan Parlamentosuna Çerkes Soykırımının devlet bazında tanınması için resmi bir çağrıda bulunmuşlardı.

Yeni yıla kadar bu konuda müzakere yapılmak üzere parlamento çalışmaları da yürütülüyor. Eğer karar alınırsa ‘Çerkes Sorunu’ uluslararası bir mahiyet kazanacak ve belki de 2014 Olimpiyat Oyunları ile ilgili olarak Rus yetkililerin çabalarına da gölge düşürebilir.

Olimpiyat oyunları tam, 1864 yılında Rusya İmparatorluğunun batı Kafkasya’yı fethi ile sonuçlanan savaşın bittiği yerde gerçekleştirilecek.

Olimpiyat oyunlarının yapılacağı yıl, Çerkesler için bu olayın, Çerkes nüfusunun ya yok edildiği yada Türkiye’ye sığınmak zorunda kalmalarının 150. yılına denk geliyor.

Çerkesler kayıplarının birkaç milyon insan olduğunu dile getirirken bu konuda Kafkasologlar arasında mutabakat sağlanmış değil. Bir grup uzman Genosid-Soykırım teriminin 20. yüzyıldan itibaren ortaya çıktığı dolayısıyla daha önceki tarihler için kullanılamayacak bir terim olduğunu düşünüyorlar. Bunun yanısıra Rusya toplumu içerisinde entegre olmuş ve aydın kimliğine sahip pek çok Çerkes ise, Rusya’nın bu geçen yüzyıldaki hatalarını kabul etmesini gönülden bekliyorlar ve bunun ortak bir vatandaşlık kimliği oluşumunu kolaylaştırıcı olacağını düşünüyorlar.

Tiflis’te Mart ayında yapılan forum ‘Çerkesler; gizlenen ulus, süregelen suç. Geçmiş ve gelecekte Kuzey Kafkasya ulusları’ şeklinde isimlendirilmişti. Forumun organizatörleri arasında Gürcü Akademik kurumlarının yanısıra Rusya’da, Kafkasya’da olan olayları tarafgir bir bakış açısıyla irdelediği düşünülen Jamestown (ABD) vakfıda yer almaktaydı.

Rusya’da konu hakkında cevaplayıcı niteliklere haiz birkaç faaliyet de ‘Kafkas Savaşlarının falsifikasyonu ile mücadele’ başlığında yürütüldü. Bununla birlikte yıl sonunda, Mart ayında Çerkes Sorunu üzerine gerçekleştirilen faaliyetlerin, yeni Gürcistan politikasının Kuzey Kafkasya’ya bakış açısının bir parçası olduğu anlaşıldı.

Ana kuruluş amacı Abhazya ve Güney Osetya’nın Gürcistan’a yeniden katılması olan Reentegrasyon Bakanlığı Mayıs ayında ‘Dayanışma aracılığıyladahil etme’ stratejisini açıklayan teksti yayınladı. Abhazya ve Güney Osetya stratejisinin ana teması, Kuzey Kafkasya ulusları ile umutverici ‘etno kültürel yakınlık üzerine kurulu faaliyetlerde bulunmak’ ve ‘ Çarlık zamanında Gürcistan sınırları içerisinden sürülmüş toplumlarla dialog’ sağlamaktır. Bu son tema, Çerkesler ile etnolinguistik ve tarihi yakınlığa sahip Abhazları direk ilgilendiriyor.

Çerkesler diğer bir deyişle Adıgeler, -- Rusya’da yaklaşık olarak 750 bin nüfusa sahip etnik grup. Kabardey-Balkar Cumhuriyeti’nde yaşayan Kabardeyler, Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti’ndeki Çerkes ve Abazinler, Adıgey’de Adıgeler ve Krasnodar Krayındaki Şapsığlar.

Adıgeyli Adıgeler Kuzey Kafkasya Federal Bölgesinin oluşturulmasında KKFB de yer almamalarını Çerkes arealinden adaletsizce ayrıldıklarını ve bölündüklerini düşünüyorlar. KBC’inde çoğunluk ve KÇC’de ise tersine azınlık olarak çokuluslu etnik konstrüksiyonun bir elementiler. Her iki cumhuriyette komşuları olan Karaçay-Balkar unsurlarla aralarındaki ilişkinin sorunsuz olduğunu söylemek ise doğru olmaz.

Çerkeslerin pek çoğunun Abhazya’ya yaklaşımının formülüzasyonu 1992-1993 yıllarında gerçekleşen Abhazya-Gürcistan savaşında Çerkeslerin Abhazya tarafını aktif olarak desteklemeleri ile bağlantılı. Pek çok Rusya Adıge STK lideri Mart ayında Tiflis’te gerçekleştirilen toplantıya katılmadılar.

Ekim ayında sınır geçişini kolaylaştırmak için Gürcistan tek taraflı olarak Kuzey Kafkasya yaşayanlarına vize uygulamasını kaldırdı.

‘Haber Zamanı’nın bildirdiğine göre günümüzde yapılacak olan Konferansa Kuzey Kafkasya Çerkes toplumsal organizasyonlarının ‘ekserisinin’ katılımı beklenmiyor. Verilen enformasyona göre üç cumhuriyette bulunan ‘Adıge Xase’ yöneticileri katılmayacaklar. Fakat ‘Çerkes Kongresi’ temsilcilerinden bazıları şu an Tiflis yolundalar. Bunlardan bir tanesi Kabardey-Balkar ‘Çerkes Kongresi’ liderlerinden Ruslan Keşev.

Konferansın bu gün açılması ve üç gün sürmesi planlanıyor. Gerçeği söylemek gerekirse bu sefer konferans organizatörlerinden hiç birisi resmi ilanatta bulunmadı.

‘Haber Zamanı’ muhabirinin bildirdiğine göre, Tiflis’te yapılacak konferansın 20-21 Kasım tarihleri arasında gerçekleştirileceği bu hafta başında belli oldu. Bununla birlikte Gürcistan Reentegrasyon Bakanlığı bakan yardımcısı ve görevi gereği Kuzey Kafkasya Toplumları ile ilişkiden sorumlu Elena Tevdoradze önceki gün itibariyle konferansın gerçekleştirileceğini bildirmesine rağmen, hangi tarihlerde olacağı hakkında hiç bir şey bilmiyordu. Aynı zamanda Gürcü uzmanlarda eninde sonunda normalize olması gereken iki ülke arasındaki ilişkileri, zedeleyici mahiyette olarak, sorunun, genişletilmiş bir şekilde Rusya İmparatorluğunun Çerkes Soykırımı yaptığının kabul edilmesi şeklinde parlamentoya getirileceğinden emin değiller.

Rusya ile ilişkilerini kesinlikle barışçıl olarak sürdürme taraftarı olan Çerkes katılımcılar, tüm KKFB dağlık bölgelerini kapsayan Gürcistan inisiyatifi ile de ilgileniyorlar. Gürcistan’a özgür seyahat, henüz Rusya’nın gerçekleştiremediği – gelişimin, yolsuzluk ve toplumsal yozlaşma vb. ile mücadele çerçevesinde İslamist ‘reçetelere’ kaymayan alternatif şemasını gözlemlemeleri için imkan sağlayacaktır.

İvan Suhov – Vremya Gazetesi

Kaynak: Natpress

© Cherkessia.net